Η άποψη ότι ενδεχομένως η χώρα βιάστηκε να απεξαρτηθεί από τον λιγνίτη και θα περνούσαμε την ενεργειακή κρίση πιο χαλαρά αν τον είχαμε ακόμα σε πλήρη χρήση, κυκλοφορεί ευρέως το τελευταίο διάστημα Όλοι αυτοί διαψεύδονται καθημερινά, αλλά οι σχετικές φήμες συνεχίζουν να κυκλοφορούν. Μια ομάδα ερευνητών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έκανε κάτι απλό. Πήρε έναν μήνα, συγκεκριμένα τον Δεκέμβριο και ανέλυσε μέρα τη μέρα, ώρα την ώρα, την τιμή του ρεύματος με τη σημερινή σύνθεση, δηλαδή με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και φυσικό αέριο και τη συνέκρινε με την παλιά σύνθεση όπου κυριαρχούσε ο λιγνίτης. Η διαφορά συντριπτική.
Αν είχαμε μείνει με την παραγωγή λιγνίτη στα επίπεδα των προηγούμενων ετών, η τιμή του ρεύματος στη χονδρική θα ήταν ακριβότερη σήμερα κατά 80 ευρώ η μεγαβατώρα! Με πρόχειρους υπολογισμούς προκύπτει ότι ζούσαμε ακόμα στην εποχή του λιγνίτη θα πληρώναμε το ρεύμα ακριβότερα κατά 30%! Το γεγονός ότι μπήκαν στο μίγμα τα πολύ φτηνότερα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα άλλαξε την τάση. Το ρεύμα που παράγεται είναι φτηνότερο, ακόμα και τώρα με τις αυξημένες τιμές από αυτό που θα πληρώναμε με τον λιγνίτη.
Μία πολύ πιο ζοφερή εικόνα για τις τιμές στην αγορά Επόμενης Ημέρας τον Δεκέμβριο, αν δεν συμμετείχαν οι ΑΠΕ στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, αποτυπώνει μελέτη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου. Είναι ενδεικτικό ότι, έναντι των 235,38 ευρώ ανά Μεγαβατώρα που έκλεισε η αγορά τον Δεκέμβριο, χωρίς τη συνδρομή των ΑΠΕ καμία ημέρα του Δεκεμβρίου η τιμή δεν έπεφτε κάτω από τα 243,37 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Στην έρευνα έκανε αναφορά ο υπουργός ΠΕΝ Κώστας Σκρέκας, κατά την τοποθέτησή του στο άτυπο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας στην πόλη Αμιέν της Γαλλίας, ώστε να αναδείξει τη συμβολή των ΑΠΕ στην αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας. Όπως επισήμανε, με βάση τη μελέτη του ΑΠΘ, χωρίς την παραγωγή ΑΠΕ η μέση τιμή στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τον Δεκέμβριο θα έφτανε στη χώρα μας στα επίπεδα των 315 ευρώ/MWh, έναντι των 235 ευρώ/MWh που διαμορφώθηκε στην πραγματικότητα.
Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, απουσία της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής, ο Δεκέμβριος θα έκλεινε στα 319,18 ευρώ/MWh. Επομένως, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας «ψαλίδισαν» κατά 83,8 ευρώ/MWh την τιμή της αγοράς Επόμενης Ημέρας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΠΘ δεν υπήρχε ούτε μία ώρα σε όλο τον Δεκέμβριο που η τιμή δίχως ΑΠΕ να ήταν χαμηλότερη από την τελική τιμή του ρεύματος, στην οποία υπολογίζεται βεβαίως και το κόστος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ
Οι ερευνητές του ΑΠΕ μοντελοποίησαν την εξέλιξη σε ωριαία βάση των τιμών στην αγορά Επόμενης Ημέρας, αν δεν υπήρχαν τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα που εισφέρουν στο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής. Ανάγοντας τα αποτελέσματα σε μέσες ημερήσιες τιμές, προκύπτει μεταξύ άλλων ότι το αρνητικό ρεκόρ των 415,94 ευρώ/MWh, που σημειώθηκε στις 22 Δεκεμβρίου θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο, αγγίζοντας τα 451,11 ευρώ/MWh.
Ακόμη πιο σημαντικό όμως είναι πως η απουσία των ΑΠΕ δεν θα έδινε τη δυνατότητα να αποκλιμακωθούν οι τιμές, τις ημέρες που υπήρχε πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό. Έτσι, χωρίς την «πράσινη» ηλεκτροπαραγωγή, η μικρότερη ημερήσια τιμή θα ήταν 243,37 ευρώ/MWh, στις 29 Δεκεμβρίου. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, υπήρξαν ημέρες με αισθητά μικρότερες τιμές, με συνέπεια η ελάχιστη να σημειωθεί στις 31 Δεκεμβρίου, στα 117,23 ευρώ/MWh.
Άρα το πρόβλημα δεν είναι η ύπαρξη των αιολικών και των φωτοβολταϊκων, αλλά ότι δεν έχουμε πολλά από αυτά.