Αφορμή για την παρούσα δημοσίευση στάθηκε το κύριο άρθρο του Θάρρους της 27/10/2010 με τίτλο «Ρίσκο η Καλλιέργεια Φωτοβολταϊκών». Το άρθρο αυτό αναφέρει επίσης ότι «Με προτροπή Υπουργείου ΠΑΣΕΓΕΣ και Ενώσεων, αγρότες πληρώνουν για μελέτες χωρίς να ξέρουν αν θα γίνει δεκτή η αίτηση τους».
Νομίζω ότι το παραπάνω άρθρο είναι μια ευκαιρία να αποσαφηνιστούν κάποια πράγματα που απασχολούν το ενδιαφερόμενο κοινό.
Οι απαρχές της ιστορίας αυτής βρίσκονται στους ίδιους τους αγρότες η οποίοι μέσω της ΠΑΣΕΓΕΣ πίεζαν την πολιτική ηγεσία για να τους δοθεί η δυνατότητα να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα. Η δυνατότητα αυτή δόθηκε μέσω του νέου νόμου 3851 της 4/6/2010. Μάλιστα η απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος περί της κατανομής ισχύος για τα φωτοβολταϊκά, στάθηκε ιδιαίτερα γενναιόδωρη προς τους αγρότες, δίνοντας τους τη δυνατότητα να εγκαταστήσουν μέχρι το 2020 συνολικά 750 MW φωτοβολταϊκών ή διαφορετικά μέχρι το 2020 το 34% της ισχύος φωτοβολταϊκών που θα εγκατασταθούν στην Ελλάδα θα ανήκουν σε αγρότες!
Οπότε ερώτημα το οποίο τίθεται είναι για ποιο λόγο η ΠΑΣΕΓΕΣ πίεζε σε αυτή την κατεύθυνση. Προφανώς τόσο η ΠΑΣΕΓΕΣ όσο και η πολιτική ηγεσία ψάχνει κάτι να αναπληρώσει το αγροτικό εισόδημα το οποίο θα μειωθεί λόγω του σταματήματος των επιδοτήσεων.
Αυτό που έγινε λοιπόν είναι ότι δόθηκε μία δυνατότητα στους αγρότες να επενδύσουν σε φωτοβολταϊκά πάρκα. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει όταν το Υπουργείο ανακοινώνει προγράμματα δημιουργίας αγροτο-τουριστικών μονάδων ή μονάδων τυποποίησης αγροτικών προϊόντων. Και σε αυτή την περίπτωση δίνει στους αγρότες μια δυνατότητα επένδυσης χωρίς να αναγκάζει κανένα να προβεί σε αυτή.
Πρέπει να γίνει σαφές ότι η εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού πάρκου, είτε γίνεται από αγρότη, είτε γίνεται από οποιονδήποτε ιδιώτη ή εταιρεία, είναι πάντα μία επένδυση. Και όπως όλες οι επενδύσεις εμπεριέχει κέρδη αλλά και ρίσκα. Αυτό είναι που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας.
Βέβαια στη συγκεκριμένη περίπτωση, πέραν όλων των άλλων, μιλάμε για μια επένδυση που βοηθάει σημαντικά και ενεργητικά στην προστασία του περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση στην βελτίωση της ποιότητας ζωής μας.
Γενικότερα, πρέπει πάντα να σταθμίζουμε τους κινδύνους και τα προσδοκώμενα οφέλη, οπότε απαραίτητο είναι ένα επιχειρηματικό πλάνο το οποίο θα μας οδηγήσει και στην τελική απόφαση για το αν αξίζει να επενδύσουμε ή όχι. Το αν στα πλαίσια του επιχειρηματικού πλάνου θα χρειαστεί κάποιος να προβεί σε δανεισμό ή όχι, εξαρτάται από το τι χρήματα μπορεί να διαθέσει από ιδία κεφάλαια. Ο δανεισμός δεν είναι κατ’ ανάγκη κακός. Σε δανεισμό καταφεύγουμε είτε για να χτίσουμε ένα σπίτι είτε για να κάνουμε μια οποιαδήποτε άλλη επένδυση. Αυτό που πάντα πρέπει να εξετάζουμε στα πλαίσια του επιχειρηματικού σχεδίου είναι αν θα έχουμε τη δυνατότητα να αποπληρώνουμε το δάνειο.
Και βέβαια η τελική απόφαση βαρύνει τον υποψήφιο επενδυτή. Η ατομική ευθύνη του καθενός μας είναι πάντα παρούσα σε όλες τις πράξεις μας, ανεξάρτητα αν κάποιος μας προέτρεψε ή όχι. Η περιπέτεια του χρηματιστηρίου νομίζω είναι ενδεικτική.
Σε ότι αφορά στο αν θα γίνουν δεκτές οι αιτήσεις των αγροτών, παρά τα χρήματα που έχουν ενδεχομένως δαπανήσει, είμαι της άποψης ότι το ίδιο ισχύει για οποιαδήποτε επένδυση. Και αυτό εντάσσεται στα πλαίσια του αναγκαίου ρίσκου που παίρνει κάποιος όταν θέλει να επενδύσει. Για παράδειγμα όταν κάνουμε μία αίτηση για χρηματοδότηση της δημιουργίας μίας μονάδας τυποποίησης αγροτικών προϊόντων πάλι θα δαπανήσουμε κάποια χρήματα σε μελέτες και στη σύνταξη του φακέλου και μπορεί και εδώ η αίτηση μας να μην εγκριθεί.
Τέλος στο παραπάνω άρθρο αναφέρεται ότι η τιμή της κιλοβατώρας με την οποία θα πωλείται το ρεύμα στη ΔΕΗ θα μειώνεται. Καταρχήν το ρεύμα δεν πωλείται στην ΔΕΗ, αλλά στον ΔΕΣΜΗΕ. Κατά δεύτερο η τιμή «κλειδώνει» την στιγμή που κάποιος υπογράφει σύμβαση και η τιμή αυτή θα ισχύει για τα 20 χρόνια της σύμβασης. Μάλιστα η τιμή θα αυξάνεται κάθε χρόνο στο 25% του ετήσιου πληθωρισμού. Αυτό που υπάρχει είναι μία κλιμάκωση της τιμής της παραγόμενης κιλοβατώρας, ανάλογα με το πότε υπογράφεται η σύμβαση. Αν η σύμβαση υπογραφεί μέχρι τον Φεβρουάριο του 2011 η τιμή που θα κλειδώσει θα είναι 44.1 λεπτά ανά παραγόμενη κιλοβατώρα. Όποιος υπογράψει από τον Φεβρουάριο του 2011 μέχρι τον Αύγουστο του 2011 η τιμή που θα κλειδώσει θα είναι 41.94 λεπτά ανά παραγόμενη κιλοβατώρα κοκ. Όλα αυτά προβλέπονται από το άρθρο 27Α του νόμου 3734 του 2009 όπως αναθεωρήθηκε από τον νόμο 3851 του 2010.
Εν κατακλείδι το κύριο ερώτημα είναι αν αξίζει η επένδυση σε ένα φωτοβολταϊκό πάρκο.
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν είναι ούτε μονοσήμαντη άλλα ούτε και γενική. Αφορά τον κάθε επενδυτή ξεχωριστά και την δυνατότητα του να κάνει την επένδυση. Υπάρχουν πολλές παράμετροι στην εξίσωση αυτή που πρέπει να εξετάζονται από τον υποψήφιο επενδυτή.
Η λεπτομερής ανάλυση ενός σχετικού επιχειρηματικού σχεδίου ξεφεύγει από την σκοπιμότητα του παρόντος άρθρου. Αυτό που μπορούμε να πούμε σε γενικές γραμμές είναι ότι η επένδυση σε ένα φωτοβολταϊκό πάρκο είναι στην παρούσα συγκυρία μία από τις πιο ασφαλείς και επικερδείς επενδύσεις. Ασφαλής είναι γιατί :
- Έχει πίσω της μία σύμβαση με συγκεκριμένη τιμή και διάρκεια 20 ετών και με κατά το δυνατό ξεκάθαρους όρους.
- Μπορεί να προβλεφθεί με μεγάλη ασφάλεια το έσοδο για όλη τη διάρκεια της σύμβασης
Από την άλλη είναι επικερδής γιατί ο βαθμός απόδοσης μίας τέτοιας επένδυσης είναι υψηλός (κυμαίνεται γύρω στο 20% με 25%, ανάλογα και με τα χρήματα που διαθέτει από ιδία κεφάλαια) και έχει σχετικά μικρό χρόνο απόσβεσης (περί τα 5 με 6 χρόνια).
Η απάντηση λοιπόν στο ερώτημα αν θα προβεί σε μία τέτοια επένδυση ή όχι θα πρέπει να δοθεί από τον κάθε ένα ξεχωριστά και η απόφαση θα βαραίνει τον ίδιο και μόνο.
Δημοσευση του Κώστα Μουρτζανού στην Εφημερίδα Θάρρος